8 Ocak 2025

Öğretmenleri ‘kariyer’le kandırdılar

ile Maksut Balmuk

Uzmanlar iktidarın öğretmenlerin maaşlarındaki farklılaşmayı telafi etmek için kariyer basamakları adımını attığını belirtti.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) geçen yılın sonunda, “Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Mesleği Kariyer Basamakları Yönetmeliği”ni ve “2024 Yılı Öğretmenlik Mesleği Kariyer Basamaklarında İlerlemeye İlişkin Kılavuz”u yayımlamış ve “Kariyer Basamakları” ismi altında öğretmenleri ayrıştıran ve onları gereksiz rekabete iten süreci resmen başlatmıştı. Eğitimci Maksut Balmuk, “Öğretmenlere verilen uzman ve başöğretmen tazminatları ile iktidar, yıllara göre düşen öğretmen maaşlarına kandırmaca ilave ödemenin formülünü emekliliği etkilemeyecek şekilde bulmuş, her anlamda kendi açısından “kazan kazan” prensibini uygulamıştır” dedi.

İktidarın öğretmenlerin maaşlarındaki bu bariz farklılaşmayı telafi etmek için kariyer basamakları hamlesini gerçekleştirdiğini söyleyen Balmuk, “Bu hamle gerçekleşmemiş olsaydı zaman içinde bir öğretmen ile memur arasında maaş farkı neredeyse sıfır noktasına ulaşabilecekti. Öğretmenlerin bugün elde ettikleri ve yoksulluk sınırındaki gelirlerinin emeklilik aşamasında açlık sınırına ineceğini de unutmamak gerekir” ifadelerini kullandı.

Kaynak:Cumhuriyet

Açıklamanın Tamamı

Öğretmenlere Kariyer Kandırmaca mı?

Öncelikle bir gerçeği kabul edelim. Öğretmenler için düzenlenen kariyer basamakları(uzman/başöğretmen) öğretmenler açısından manevi olarak hatta kariyer olarak hiçbir anlam ifade etmemektedir. Sistemin kuruluşundan unvanların verilişine kadar olan süreçlerin anlamsızlığı apaçık ortadadır. 2022’de sınav denildi içi boşaltıldı. 2024’de sınav kaldırıldı eğitim denildi onun da içi bom boş. İzleyen yok denecek kadar az. Her şey kağıt üstünde.

Peki bu kadar anlamsız bir süreç söz konusu ise iktidar neden böyle bir yolu seçti? Ve 2025 maaş artışına göre uzman öğretmenlik için 5.771TL ve Başöğretmenlik için 11.543TL ilave ödeme yaptı? Yani iktidar mesleki gelişime katkı sunmayan bir konuda böyle bir ek kaynağı neden uygulamaya koydu?

Uzman/başöğretmen unvanlarının manevi ve siyasi bir çok gerekçesi var fakat biz asıl konumuzu dağıtmayalım.

Uzman/başöğretmene ilişkin ek ödemelerin 2006 yılında başladığını ve 2006-2022 yılları arasında bugünkü tutarların 1/3 ü kadar ödeme yapıldığını yani 2022 yılında üç kat arttırıldığını hatırlatmak isterim.

Öğretmenler ile derece/kademedeki memurun yıllara göre gelirlerini ve oranları karşılaştıracak olursak gerçek verilere sanırım ulaşırız.

Görüleceği üzere AKP iktidara geldiğinde bir memur 100 TL maaş alıyorsa öğretmen 128TL alıyordu. Bu oran yıllara göre düşüş gösterdi ve özellikle 2011 yılından sonra memur 100 TL aldığında öğretmen 106TL alır duruma geldi.

Bu oran bugün 2025 zam oranı da eklendiğinde 100 TL’ye karşılık 107 TL olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu öğretmen uzman öğretmen tazminatı alıyorsa oran 100TL ye karşılık 118 TL olurken başöğretmen tazminatı aldığında 129TL’ye çıkıyor.

Yani 2003 yılı oranı için uzman öğretmenlik dahi yeterli olmayıp başöğretmenlik tazminatına ihtiyaç duyulmaktadır.

İşte iktidar öğretmenlerin maaşlarındaki bu bariz farklılaşmayı telafi etmek adına bu hamleyi gerçekleştirmiştir. BU hamle gerçekleşmemiş olsaydı zaman içinde bir öğretmen ile memur arasında maaş farkı neredeyse sıfır noktasına ulaşabilecekti.

Konunun bir başka boyutu ise;

Bilindiği üzere 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde önce Kemal Kılıçdaroğlu ardından Recep Tayyip Erdoğan en düşük memur maaşının kamuda çalışan işçinin aldığı en düşük maaş olan 22bin TL ye çıkarılacağını vaat etti.

Bu vaadim gereği olarak da seçim sonrasında tüm memurlara 8077 TL ilave ödeme yapıldı. Bu ödeme ek ödeme şeklinde yapılınca;

Emekliliğe yansıması olmadığı/olmayacağı gibi
Halihazırdaki memur emeklilerine de verilmemiş oldu.
İşte bu noktada uzman/başöğretmenlik tazminatlarında da aynı oyun oynanmış oldu. Çünkü bu tazminatların da mevcut emeklilere ya da emekli olacaklara hiçbir katkısı yok. Böylece emekli ikramiyesine de katkı sunmayan günü kurtaran bir artış söz konusu.

Bazı yıllarda emekli maaşı bağlanma oranlarına baktığımızda çalışan öğretmen ile emekli öğretmen arasındaki maaş farkının yüzde 50’ye kadar düşmekte olduğunu görüyoruz. Üstelik bu gelirlere öğretmenlerin ek ders ücretleri dahil değil.

Sonuç olarak öğretmenlere verilen uzman ve başöğretmen tazminatları ile iktidar; öğretmenlik mesleği noktasındaki siyasi hesaplarını gerçekleştirdiği gibi  yıllara göre düşen öğretmen maaşlarına kandırmaca ilave ödemenin formülünü de emekliliği, emekli ikramiyesini ve mevcut emeklileri de etkilemeyecek şekilde  bulmuş, adeta her anlamda “kazan kazan” prensibini uygulamıştır.

Öğretmenlerin bugün elde ettikleri ve yoksulluk sınırındaki gelirlerinin emeklilik aşamasında açlık sınırına ineceğini de unutmamak gerekir.

Öğretmenlere verilen uzman/başöğretmen tazminatları; öğretmenlerin hakkı olan ücretin değil ancak ve ancak diğer meslek grupları da göz önüne alındığında olması gereken konumun telafisi için uydurulmuş kandırmaca bir ödemedir.

Maksut BALMUK
Öğretmen, Yazar